هەڵوەشاندنەوەی گەمارۆکانی ئەمریکا لە قازانجی شەرع، لە زیانی کوردەکان

بە ڕاپۆرتی ئاژانسی هەواڵی مێهر، مەجلیسی نوێنەرانی ئەمریکا هەڵوەشاندنەوەی گەمارۆکانی سێزا لە دژی سووریای لە چوارچێوەی بەڵگەی " یاسای دەسەڵاتی بەرگری نەتەوەیی " ساڵی 2026 پەسەند کردووە. بە پێچەوانەی ڕاپۆرتە سەرەتاییەکان کە باسیان لە ئەوە دەکرد کە هەر جۆرە هەڵوەشانەوەیەک لەوانەیە مەرجی سەختی لەگەڵ بێت، دەقی کۆتایی لە کردەوەدا هەڵوەشانەوەیەکی ئاشکرا و بێ مەرجە.

ئەو گەڵاڵە ئێستا ئەبێ لە سێنا تێبەپڕێت و پاشان سەرۆک کۆمار واژۆی بکات، بەڵام هیچ نیشانەیەک بوونی نییە کە سێنا بیەوێت ئەدەبیاتی بەڵگەکەی هاوپەیوەند بە سێزار لێک بداتەوە یان سەختتری بکاتەوە.

لە هەفتەکانی ڕابردوودا گومانی زۆر سەبارەت بە زیاد کردنی مەرج بە هەڵوەشاندنەوەی گەمارۆکان لە ئارادا بوو، بەڵام ئەو چا کردنەوە کە ئێستا بەشی 6211 ەیە، هەڵوەشانەوەکە مەرجدار یان پێچەوانە ناکاتەوە. لە باتی ئەوە، ڕێکارێکی چاوەدێری نە زیاد پێشێل گیرانە و زیاتر سیاسیی پێ زیاد دەکات. بڕگەی یەکەم بە ئاسانی شی دەکاتەوە کە بەم شێوەیە یاسای سێزای پەسەند کراوی 2019 هەڵدەوەشێتەوە. بە ئەو واتا کە کاتێک پەسەند بکرێت، دەسەڵاتە یاساییەکانی بەتواوەتی کۆتایی دێت. بڕگە نوێیەکانی دوو هەتا 4 ئەرک دەخاتە سەر شانی سەرۆک کۆمار یان نوێنەرەکەی کە 90 ڕۆژ دوای جێبەجێ کردن، و پاشان هەر 180 ڕۆژ جارێک بۆ ماوەی چوار ساڵ، ڕاپۆرتێکی ناشاراوە پێشکەشی کۆنگرە بکات و شایەتی بدات کە حکومەتی سووریا شەش پێوەری گشتی بەڕێوە بردووە یان خود نا.

ئەو پێوەرانە بریتین لە:

1. پابەند بوون بە لەناوبردنی داعش و دیکەی گرووپە تیرۆریستیەکان

2. پێشکەوتن لە دابینی ئاسایشی کەمینە ئایینی و ئێتنیکیەکان و بەشدار کردنیان لە حکومەت

3. خۆبواردن لە هەوڵی سەربازی تاک لایەنە و هان نەدراو لە دژی دراوسێکان

4. خۆبواردن لە دابینی دارایی، پڕچەک کردن و پەنا دانی ئاگادارانە بە لایەنگەلێک کە ئاسایشی ئەمریکا و هاوبەشەکانی دەخەنە مەترسیەوە

5. هەوڵ بۆ وەلانانی چەکدارانی دەرەکی لە پۆستە باڵاکان لە ناوەندە حکومی و ئەمنیەکان

6. لێکۆڵینەوە سەبارەت بە پێشێل کرانی جیدی مافی مرۆڤ لە 8 ی دیسەمبەری 2024 بەدواوە و بەڵێن بە شوێنگیری دادوەری بۆیان.

لە ئەو بەڵگانەدا هیچ ئاماژەیەک نەدراوەتە سەر ڕێککەوتنی 10 ی مارس لە نێوان دیمەشق و هێزەکانی هەسەدە. کەواتە ئەگەر بڕگەیەک هاوپەیوەند بە سێزار بە هەمان شێوە لە سێناوە تێبەپڕێت، ئەوە سەرکەوتنێک گەورە بۆ ئەحمەد شەرعە چونکوو نیشاندەری هەڵوەشانەوەی بەپەلە و بێ مەرجی یەکێک لە گرینگترین ئامێرەکانی گەمارۆکی ئەمریکا لەسەر سووریایە.

ئەو خەڵاتی و هەلە مێژووییە بۆ حکومەتی سووریا ، لە حاڵێکدا پێشکەشی حکومەتی کاتی بە ڕێبەرایەتی کەسێک کە پێشینەی بەشداری لە ئەلقاعیدەی هەیە، کراوە کە پرسی چارەسەر نەکراو لەگەڵ هەسەدە و درۆزیەکان هەیە و تەنیا ڕێکارێکی نە زۆر سەخت گیرانە وەکوو ئامێری کۆنترۆڵ لەبەرچاو گیراوە کە نیشانی دەدات واشنتۆن و هاوبەشەکانی تا چ ڕادەیەک بە شێوەی یەکلایی وەبەرایەتی دەدەنە چنینەوەی ژێئۆپۆلیتیک و ئاسایی کردنەوەی پێوەندی لەگەڵ شەرع لە بەرانبەر پاراستنی کارتی جیدی گوشار لە ڕێگای گەمارۆکانەوە.